133. living on a Mastermind board

چند روزی هست که بازی       Mastermind یا همان فکرِ بکر را اضافه کرده‌ایم به روتین زندگی. برای خیلی‌ها احتمالا این بازی یک نوستالژی شیرین باشد، اما برای آن عده‌ای که نمی‌شناسندش، Mastermind یک بازی رمزگشاییِ دونفره است که در آن یک بازیکن ترکیبی از مهره‌های رنگی را در پشت دیواره‌ای مخفی و به دور از چشم بازیکن حریف می‌چیند. بازیکن مقابل ابتدا با یک حدس بازی را شروع کرده و سپس در طول مسیر بازی براساس بازخوردهای نمادینی که دریافت می‌کند (مهره‌های کوچک سیاه و سفید) تلاش می‌کند تا از طریق استدلال به ترکیب مهره‌های رنگی پشت دیواره پی ببرد.
گرچه نیازی که این بازی به استدلال و تجزیه و تحلیل شواهد برای برنده شدن دارد آن را بسیار جذاب می‌کند؛ اما این روزها در حین بازی، دو موضوع دیگر توجهم را به خودشان جلب می‌کنند.
موضوع اول، پتانسیل بالای حرکت‌های اشتباه قبلی در هدایت تو به سمت ترکیب درست نهایی‌ست. این نکته چنان پررنگ است که گاهی حتی عاقلانه است اگر به صورت عمدی مهره‌ای را در مکانی که از اشتباه بودن آن اطمینان داریم قرار دهیم تا بر اساس این اشتباه، در دور بعدی بتوانیم یک استدلال منطقی انجام داده و مکان درست مهره‌ی دیگری را کشف کنیم. این نمایشِ بی‌فایده نبودن خطاهای گذشته و نقشی که در موفقیت بعدی تو بازی می‌کنند هربار هیجان‌زده‌ام می‌کند.
نکته‌ی دوم اینکه برنده شدنِ در این بازی لزوما از یک افزایش پلکانیِ حرکات درست (رنگِ درست در مکان درست) پیروی نمی‌کند و برای یافتن ترکیب نهایی حتما نیازی به وجود یک سیر پیشرفت تدریجی ندارید. به عبارت دیگر در خیلی از موارد، ردیف‌های فراوانی که خود شامل اشتباهات زیادند، شانس شما را برای حل ناگهانی مساله افزایش می‌دهند! به طوری‌که شاید بهتر است گفت در این شرایط پیشرفت تدریجی وجود دارد؛ اما این پیشرفت تا زمان حل ناگهانی مساله قابل مشاهده نیست.

بر اساس همین ویژگی‌های بازی Mastermind است که گاهی پذیرشِ باخت وقتی خطاهایتان زیاد است و پیشرفتی در کارتان دیده نمی‌شود، می‌تواند یک اشتباه بزرگ باشد. پذیرش باختی که احتمالا در زوایای پنهانش یک پیروزیِ نهفته دارد.
 

132. A dead yet shining star

فکر می‌کنم امروز بالاخره فهمیدم وقتی بزرگ شدم می‌خوام چکاره بشم. گرچه آدمِ مهم، باسواد، موفق و یا هرچیزی از این دست شدن، به اندازه‌ی خودش شگفت‌انگیزه؛ اما کافی نیست. بهتره وقتی که بزرگ شدم «الهام بخش» بشم. این، چیزی فراتر و عمیق‌تر از انواع مرسومِ موفقیته. انقدر عمیق، که حتی می‌شه شکست خورد ولی الهام بخش شد.

131. We are not promised tomorrow

تموم زمستون رو به شوق رسیدن بهار و با تصور گز کردنِ فاصله‌ی خواجو تا مارنون گذروندیم. و حالا، توی دومین روز اردی‌بهشت، باید خیال کنیم با جابجاییِ محل تمرین ساز به حیاط، کنار گلدونای مامان، حقمونو از بهار گرفتیم..
 

130. چهار نکته، از چهار روز ورزش، برای چهار فصل!

یک. روزِ اولی که تصمیم گرفتم دوباره ورزش کردن را شروع کنم، یک بار دیگر یادم افتاد که به طرزِ مخربی ذهن کمال‌گرایی دارم. لپ‌تاپ را برداشته بودم و داشتم درباره‌ی شیوه‌های اصولیِ گرم کردن و سرد کردن، انجامِ هرکدام از حرکت‌ها، ترتیبِ مناسب آن‌ها، تغذیه‌، روشِ درست نفس کشیدن، حرکات اصلاحی، اشتباهات رایج و ... تحقیق می‌کردم تا قبل از شروعِ کار همه چیز در بی‌نقص‌ترین حالت ممکن قرار بگیرد و این کار برای یک ذهنِ وسواسی یا به اندازه‌ی ابد طول ‌می‌کشید و یا آنقدری که شوقِ ورزش کردن از بیخ و بن از سر آدم بیفتد. نهایتا، چون کمال‌گرایی، چیزی نبود که بشود یک شبه ترکش کرد، شکل آن را موقتا کمی تغییر دادم تا مانع شروع کار نشود. که شد یک چیزی مثلا شبیه به کمال‌گراییِ در مسیر، که یعنی هر روز بخشی از اشتباهات تصحیح و یا مطلب مهمی آموخته می‌شود.

دو. بعد از چندین بار انجام بعضی حرکات به تقلید از تصاویر، توجهم به توضیحات زیر عکس‌های متحرک جلب شده بود که در نگاه اول به نظر نمی‌رسید که از خودِ تصاویر حرفِ بیشتری برای گفتن داشته باشند. بعد اما، با رعایتِ دقیق دستورالعمل‌ها، که گاها این دقت، تنها یک تفاوت چند سانتی‌متری را شامل می‌شد، فشار و یا کشش روی عضلات به طور قابل توجهی تغییر می‌کرد که می‌توانست نتیجه را هم، در درازمدت به میزان زیادی تغییر دهد. 

سه. پیشرفت و تغییرات، معمولا، آنقدر به آهستگی اتفاق می‌افتند که یا به چشم نمی‌آیند و یا برای چشم‌های معطوفِ به قله، حسابی ناچیزند. نتیجه اینکه قبل از رسیدن به ایده‌آل‌ترین حالت، احساسِ عدم پیشرفت، فرد را متوقف می‌کند. برای همین هم، قابل مشاهده و پررنگ کردنِ تغییرات جزئی، برای من بخش مهمی از پروسه‌ی هرکاری‌ست که امید و انرژی لازم برای در مسیر ماندن را تأمین می‌کند.

چهار. سه روز اول، زمان انجام یکی از حرکات کش می‌آمد و آدم را مجبور می‌کرد مدام ساعت را نگاه کند. کش آمدن زمان، ربطی به سختی فعالیت نداشت بلکه نتیجه‌ی حوصله سربر بودن آن بود که آدم را وسوسه می‌کرد میانه‌ی راه قید ادامه‌ش را بزند. روز چهارم، اضافه کردنِ یک گزینه‌ی بی‌نهایت ساده‌، نه تنها خشکیِ فعالیت مذکور را از بین برد بلکه میل به ادامه دادنِ آن برای مدت طولانی‌تری را نیز ایجاد کرد. نکته اما اینجاست که همیشه، به امکان استفاده از یک روش خلاقانه توجه نمی‌کنیم و خیلی وقت‌ها خودمان را محکوم به باقی ماندن در مسیری می‌دانیم که تا قبل از این طی می‌کرده‌ایم و یا طی می‌کرده‌اند.


پ.ن: از امروز همراه چالش مینیمالیسم دیجیتال هری می‌شم. بخونید و اگر خواستید همراهش بشید (:
 

129. Isle of dogs

«از خوب‌های شب‌های قرنطینه»
 

128. Falling into the silence well

احساس می‌کنم هر روزی که می‌گذرد، قابلیت زبان در ایجاد امکان ارتباط با دیگران برایم کمتر و کمتر می‌شود و این احساس، نه نتیجه‌ی کاهش میزان ارتباطات کلامی‌ام با آدم‌ها، که نتیجه‌ی کاهشِ رضایت‌مندی‌ام از این ارتباطات است. ایراد کار هرچه هست، یک جایی‌ست در مبدا و از سمت خود من. چرا که این نارضایتی با درصد بالایی از اطمینان، هیچ ارتباطی به فرد مقابل، ویژگی‌هایش و یا سطح کیفیِ صحبت‌هایمان ندارد. مخاطب، چه رفیقِ چندین ساله‌ای باشد که قرار است از دغدغه‌های جدی‌تری برایش بگویم و چه فرد غریبه‌تری که از روزمره‌ترینِ روزمرگی‌ها با هم صحبت می‌کنیم، نتیجه را تغییر نمی‌دهد. در هر حال، کلمات کافی نیستند و بعضی، تنها به میزان کمتری، احمقانه و بی‌استفاده به نظر می‌رسند.

 

127. A short sad story

هربار که از خودم می‌پرسم چطور می‌شود دنیا را به جای بهتری تبدیل کرد، یک پاسخ با سرعت تمام از پاسخ‌های دیگر پیشی می‌گیرد.
- با دنیا را به جای بدتری تبدیل نکردن.

 

126. We're not dead, That is we're stronger

کوچکتر که بودم، خیال می‌کردم شبیه به داستا‌ن‌های توی کتاب‌ها و فیلم‌ها، یک روز پاره‌ای از اتفاقات ورق را برمی‌گرداند، قلب آدم‌ها را از نو به تپش می‌اندازد و زندگی Happily ever after خواهد شد. بعدتر، به وقتِ بزرگسالیِ خاکستری، که جادوی خیال دیگر تابِ ضربه‌های مهلک واقعیت را نداشت، پذیرش، سلاحی شد از جنس خودِ واقعیت و علیه آن. پذیرشِ ناتوانیِ آدمی در زدودنِ یک‌به‌یک غم‌ها. یک‌به‌یک سیاهی‌ها. پذیرش آنکه برخی غم‌ها، حل‌ شدنی نیستند؛ حمل شدنی‌اند. شاید تا ابد ..

 

125. Matryoshka

در زندگی روزمره‌ی من توجه به «جزئیات» حسابی پررنگ است. البته منظور از جزئیات در اینجا، بخارِ چای داغ یا حرکاتِ آرام ابرها نیست. گرچه همین‌ها هم در یک جای دیگر می‌توانند برایم حسابی قابل توجه باشند. جزئیاتِ مدنظرم در این نوشته، کارهای کوچک و به ظاهر کم‌اهمیتی هستند که روزانه انجام می‌گیرند و چه بسا خیلی وقت‌ها هم شکل عادت به خودشان گرفته‌اند. اهمیتِ این اتفاق‌های کوچک برای من از این جهت نیستند که لزوما بتوانند به تنهایی تغییر بزرگی توی زندگی‌ام ایجاد کنند، بلکه از آن‌ جایی اهمیت دارند که عمیقا معتقدم جزئیات، دست کلیات را رو می‌کنند. لااقل در بسیاری از موارد! و این یعنی تماشای جزئیاتِ نامرئی شده‌ی زندگی، یک جور راهِ خودشناسی‌ست. برای همین هم، مدت‌هاست که میان روزمرگی‌‌ها، وقتی که ظاهرا همه چیز دارد روالِ عادی و بی‌اهمیت خودش را طی می‌کند، یک نفر بی‌هوا، شبیه به کسی که می‌خواهد مچتان را بگیرد از توی سرم فریاد می‌زند «چرا؟» و جوابی عمیق‌تر و دقیق‌تر از کلیشه‌های همیشگی می‌خواهد.
مثلا چند وقت قبل که می‌خواستم جعبه‌ی «دنبال کنید» را روی قالب وبلاگ بگذارم، از خودم درباره‌ی چرایی‌اش سوال کردم. جواب کلیشه‌ای احتمالا یک چیزی شبیه به این بود: همه همین کار رو می‌کنن. اما واقعیت دقیق‌تر درباره‌ی شخص من، این بود که قرار دادن این جعبه، تلاشی بود برای راحت‌تر کردنِ کار مخاطبِ غیرواقعی در دنبال کردن وبلاگ و افزایش احتمالِ دنبال شدن‌های بیشترِ صرفا نمایشی. چرا که مخاطبی که واقعا مخاطب باشد قاعدتا زحمت وارد کردن آدرس وبلاگم را توی مدیریت وبلاگش به خود می‌دهد.
گرچه با همه‌ی این‌ها، توجه به جزئیات و پرسش درباره‌ی چرایی آن‌ها مادامی که آدمی نتواند با خودش صداقت داشته باشد (چه در جهت مثبت و چه منفی) کار عبثی‌ست.


+ شنیدنی.
 

124.

سهم من پایین رفتن از یک پله‌ی متروک‌ست
و به چیزی در پوسیدگی و غربت واصل گشتن ..

+ فروغ فرخزاد